Het verbod op de verkoop van sigaretten dat de Zuid-Afrikaanse autoriteiten tijdens de lockdown in verband met de coronacrisis hebben ingesteld, is een blunder van de eerste orde, waarbij voornamelijk de georganiseerde misdaad garen spint. Het verbod moet dan ook zo spoedig mogelijk worden opgeheven.
Tot die conclusie komt een groep onderzoekers van de Universiteit van Kaapstad, na een uitgebreide enquête onder rokers, waarover de Zuid-Afrikaanse Sunday Times bericht. Van de meer dan 12.000 respondenten die online een vragenlijst invulden, zegt meer dan 90 procent de afgelopen tijd toch sigaretten te hebben gekocht. Afgezien van het feit dat vrijwel niemand is gestopt met roken, heeft het verbod de illegale distributienetwerken flink versterkt. Zodanig zelfs dat ze moeilijk te ontmantelen zijn, aldus de opstellers van een rapport getiteld Lighting up the illegic market.
Nu de grote sigarettenfabrikanten in Zuid-Afrika in verband met de lockdown de productie hebben stilgelegd, is bijna de helft van de rokers in het land van internationale sigarettenmerken overgeschakeld op lokaal geproduceerde sigaretten. Het verbod heeft bovendien geleid tot een enorme prijsopdrijving, waarbij de sigarettenprijzen elke dag opnieuw met zo’n 4,4 procent omhoogschoten, concluderen de onderzoekers.
De Zuid-Afrikaanse Belastingdienst had, aldus het rapport, enorme vooruitgangen geboekt bij de aanpak van de illegale handel. Maar die voorsprong is tenietgedaan nu steeds meer Zuid-Afrikanen hun sigaretten betrekken via de illegale straathandel of andere informele kanalen.
Het verbod op de verkoop van sigaretten heeft ook voor psychisch leed gezorgd. De meeste respondenten erkenden dat roken slecht is voor hun gezondheid. Maar tevens waren ze van mening dat de plotselinge oplegging van het verkoopverbod, zonder enige stopondersteuning, tot geestelijke gezondheidsproblemen heeft geleid.
Meer bij The Sunday Times, Zuid-Afrika:
Cigarette ban ‘a big failure in every way’, says report
