Vlakbij Schiphol werd een leegstaand pand omgebouwd tot illegale sigarettenfabriek. Tien mannen moesten sigaretten maken zonder het daglicht te kunnen zien. De politie nam 770.000 namaaksigaretten in beslag.
Afgelopen woensdag werden de ‘fabrieksarbeiders’ veroordeeld tot een halfjaar gevangenisstraf. De Poolse en Oekraïense mannen waren naar Nederland gekomen om te werken of ze waren op de vlucht voor de oorlog in Oekraïne.
De mannen werden bij een station in Amsterdam opgehaald. Het zijn uiteenlopende types: een sportleraar, bouwvakkers, iemand die rechten heeft gestudeerd. De meeste van hen hadden hun gezin achtergelaten in de Donbas-regio in Oekraïne.
Aan het einde van de ochtend op 28 maart pikte het busje de mannen op en moesten zij hun telefoons inleveren. De deuren van de clandestiene fabriek gingen op slot. Ze bleken in Lijnden te zijn aangekomen in het Airport Business Park. In het lege gebouw kwam geen daglicht binnen, alle ramen waren afgeplakt. Het stonk naar tabak. Beneden was ‘de fabriek’, waar dozen stonden met sigaretten, tabak, verpakkingsmateriaal, vloeipapier, filters en lijm. Hier werden voornamelijk Marlboro sigaretten gemaakt, en een beetje L&M.
Op de bovenverdieping was de slaapkamer. Als eten kregen de mannen hamburgers, worst en drank. Ze moesten in een sterke tabaksgeur de sigaretten maken.
Uit cijfers van de FIOD blijkt dat er tussen 2013 en 2022 in Nederland 49 illegale sigarettenfabrieken zijn ontmanteld. In 2018 was het een goed jaar, toen werden er 12 illegale fabrieken ontdekt. Het ‘totale nadeel’ van de staat, omdat er geen accijns over is betaald, is net nog geen € 430 miljoen.
Het management van het pand was opgevallen dat er in de nacht veel activiteit was rond het leegstaande pand. Op woensdag 29 maart vielen de politie, belastingdienst en FIOD binnen. Er werden grote machines aangetroffen. Het bleek een serieuze fabriek te zijn die vol stond met dozen tabak.
Gerard Kamphorst, de beheerder van het park, zei: “Ik dacht dat het een pillenfabriek was.” En over de afgeplakte ruimtes: “Ze hadden gewoon een pand in het pand gebouwd.”
De FIOD liet met een persbericht weten dat er 10 arrestaties hadden plaatsgevonden. ‘Illegale sigarettenfabriek in gemeente Haarlemmermeer opgerold: 10 aanhoudingen. ‘Een schatting van de FIOD is dat hier per dag ongeveer 1 miljoen sigaretten zijn geproduceerd. Als deze sigaretten op de Nederlandse markt waren beland, had de staat dagelijks € 243.000 aan accijns misgelopen.
Een advocaat uit Haarlem, Laszlo Scheltens, kreeg het verzoek om de groep Oekraïners en Polen bij te staan. Hij doet veel familierecht en strafrecht. De verklaringen van de mannen waren wisselend. De mannen hadden lang geen daglicht gezien en waren gedesoriënteerd. Iemand zei dat de fabriek al draaide voordat zij er waren, een ander zei dat hij dronken was, daarna zei iemand dat hij niets had geroken van de sterke tabaksgeur, omdat hij net een neusoperatie had gehad.
De mannen waren gelokt via vacatures online. Twee Oekraïners dachten dat ze in de bouw gingen werken. Iemand zei dat ze dachten een loon te krijgen van € 50 tot € 100 per dag.
De rechtszaak diende op 1 augustus. Niemand kwam opdagen. Advocaat Scheltens wist van de meeste mannen niet waarom ze er niet waren. “Ze hebben moeten weten dat dit een illegale sigarettenfabriek was”, zei de officier van justitie. “Alles lag er open en bloot. Ze hebben de fabriek mogelijk gemaakt, maar ze zijn duidelijk niet het brein.”
De strafeis is een half jaar cel, waarvan drie voorwaardelijk. Bovendien had advocaat Scheltens zei dat nergens vingerafdrukken waren gevonden van de verdachten en dat ze waarschijnlijk niet eens buiten de slaapkamer zijn geweest. Waarop officier van justitie zegt, “Het is niet waarschijnlijk dat ze 22 uur per dag in de slaapkamer hebben doorgebracht.”
Veel vragen bleven na de zitting nog onbeantwoord: hoe zijn de mannen hier beland, wie zit er achter de organisatie en hoelang is de fabriek in werking geweest.
Lees het hele artikel verder op fd.nl (abonnement vereist)
In een fabriek bij Schiphol moesten Oekrainers en Polen Marlboros vervalsen
