Nu de sigarettenconsumptie afneemt, neemt de consumptie van illegale sigaretten juist toe. In Nederland komt één op de tien gerookte sigaretten uit de illegale handel.
Vorige week werd in Antwerpen door politieagenten en fiscale speurders bij een inval wat nieuws ontdekt. Tijdens de inval in een illegale sigarettenfabriek vonden zij een zogenoemde ‘recuperatiemachine’. Hiermee lukt het criminele producenten tabak terug te winnen uit namaaksigaretten die fouten vertonen en hierdoor niet op de illegale markt verkocht kunnen worden. “Normaal gooiden ze foute sigaretten weg, maar nu zie je dat ze niks meer verspillen. Ook deze criminelen doen aan winstmaximalisatie. Hun aanpak is steeds professioneler”, zegt Ellen Thewissen van sigarettenfabrikant Philip Morris Benelux, waar zij zich bezighoudt met het tegengaan van illegale sigarettenhandel.
De expert kwam afgelopen jaar op een nieuwe productiemethode: “De pizzadozentactiek, waarbij criminelen het productieproces uit elkaar halen. Zo zagen we dat in een opgerolde illegale fabriek in Pelt in België alleen de sigaretten zijn gemaakt. Die werden in platte dozen, vandaar de naam pizzadoos, vervoerd om ze elders te laten verpakken. Zeer waarschijnlijk in Nederland. Deze methode kenden we alleen van Polen, vooral bedoeld om opsporing te bemoeilijken en risico’s te spreiden.”
Jaarlijks doet het KPMG een ‘lege pakjes’-onderzoek in opdracht van Philip Morris International. Uit dat onderzoek blijkt dat consumenten steeds meer namaak- en smokkelsigaretten roken, terwijl de totale sigarettenconsumptie al jaren afneemt. Meer dan één op de tien gerookte sigaretten in Nederland komt op dit moment uit de illegale handel. Dat zijn 1,1 miljard sigaretten, oftewel 11,2 % van het totaal gerookte sigaretten. In 2018 was dit ongeveer de helft.
”De langjarige trend is stijgende. Nederland blijft daarmee, samen met België, een van onze zorgenkindjes”, zegt Thewissen. In Nederland zijn sinds 2013 al bijna 40 illegale sigarettenfabrieken ontmanteld. Hier bij werden vaak Moldavische, Poolse en Oekraïense verdachten opgepakt. Het grootste deel van de illegale productie gaat naar Frankrijk; daar heeft één op de drie gerookte sigaretten illegale herkomst.
Voor de sigarettenbranche laat het onderzoek ook wat goede dingen zien. Sinds vorig jaar is er een einde gekomen aan de massale smokkel van goedkope merksigaretten uit Bulgarije. In 2021 was deze stroom grotendeels verantwoordelijk voor de tijdelijke piek van 18,4 % in Nederland. “Een pakje merksigaretten kostte in Bulgarije toen gemiddeld € 2,77, tegen € 7,56 hier in Nederland. Die goedkope Bulgaarse sigaretten zijn met volle busjes tegelijk naar Nederland gesmokkeld, maar FIOD en douane hebben flink gehandhaafd. Met succes. We zien alleen nu wel meer Bulgaarse sigaretten in België opduiken”, zegt Thewissen.
Ook al zijn de merksigaretten uit Bulgarije echte sigaretten en is er in dat land ook belasting over betaald, is het binnen de EU verkoop in andere landen verboden. “De vuistregel is dat je hooguit vier sloffen van het ene naar het andere land mag meenemen.” In 2022 liep de overheid € 380 miljoen aan belastinginkomsten mis, door de verkoop van illegale sigaretten, laten KPMG-onderzoekers weten. Tegenwoordig worden goedkopen sigaretten ook online aangeboden.
Uit het KPMG-onderzoek blijkt dat in de grensplaats Roosendaal de consumptie van in buitenland gekochte sigaretten het hoogst ligt. Net als Heerlen en Sittard-Geleen, ook grensgemeenten. Thewissen zegt: ‘’Het aloude grensverkeer met België. Als prijsverschillen groot genoeg zijn, gaan consumenten in de grensstreek al snel shoppen in het goedkopere land.” Sinds kort kost in Nederland een pakje sigaretten € 9,50 en in België € 0,80 minder.
Sinds begin deze maand is brandstof per liter € 0,17 duurder in Nederland en daar vreest de branche voor. “Dat maakt het tanken in België voor grensbewoners weer interessanter. En dan kopen veel mensen natuurlijk meteen hun pakje sigaretten.”
Lees het hele artikel op ad.nl
Handel in illegale sigaretten niet te stuiten, criminelen verdienen in Nederland en België goud geld
