22 MAART 2022 – Het aantal in Nederland gerookte sigaretten dat afkomstig is uit het buitenland is in 2021 enorm gestegen. Die sigaretten overspoelen langzaam de Nederlandse markt. Over één op de vijf in Nederland gerookte sigaretten is in ons land geen accijns of btw betaald. Inmiddels loopt het verlies op tot ruim 1 miljard voor de Nederlandse schatkist en het MKB. Dat maakt de Nationale Smokkel Monitor vandaag bekend.
Verschillende onderzoekbureaus doen onderzoek naar het fenomeen sigarettensmokkel.“We hebben de balans opgemaakt en gemiddeld 20% van alle sigaretten en tabak die in ons land gerookt worden, zijn niet in Nederland gekocht. Wanneer we kijken naar de jaren 2018 tot en met 2020 was dat percentage 15%. Nederlanders roken steeds meer sigaretten die in het buitenland gekocht zijn. Waarom? Omdat de prijsverschillen zo groot zijn. De sterke groei in illegale handel die we nu zien, baart ons ernstige zorgen”, zegt Jan Hein Sträter, directeur van VSK, de Vereniging van Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten.
De Nederlandse overheid heeft voor de komende jaren wederom accijnsverhogingen aangekondigd. Voorbarig, zegt Sträter: “Het Preventieakkoord uit 2018 stelt dat er pas een zinvolle discussie gevoerd zou kunnen worden na een grenseffectenevaluatie van de douane en na afstemming met het buitenland. Er is door de vorige staatssecretaris toegezegd de evaluatie af te wachten alvorens nieuw beleid te maken. Maar de accijnsverhogingen van 2023 en 2024 zijn nu al aangekondigd nog voordat de evaluatie van de douane gepubliceerd is. Dus hoe zit dit nu precies? Het baart ons in ieder geval nog meer zorgen voor de toekomst. Duitsland heeft inmiddels gekozen voor een gematigd meerjarenaccijnsplan. Met als gevolg dat de tabaksprijzen bij de Duitsers tot 2026 lager blijven liggen dan ze op dit moment in Nederland zijn. Afstemming met andere landen ontbreekt dus ook.”
Het grootste deel van de buitenlandse sigaretten en tabak komt uit onze directe buurlanden. Door de laatste accijnsverhoging in Nederland nam het prijsverschil met Duitsland toe tot bijna 30 euro op een slof.“Tel uit je winst, als je net over de grens je kofferbak met sloffen rooktabak vollaadt en daarnaast nog even je tank goedkoper vult”, zegt VSK.
Grensverkeer doodsteek voor ondernemers
Het grensverkeer betekent een ramp voor ondernemers vlakbij België en Duitsland. Dat bevestigt Wil Winkelman, van tabakzaak Limtaco Eygelshoven (Limburg) en secretaris van Limtaco Nederland.“De gemiddelde omzetdaling voor onze winkels is sinds 2020 meer dan 30%, dat komt deels door de lockdown en deels door het grensverkeer. Hoe dichter een winkel bij de grens zit, hoe groter het effect. Voor tabak gaat men de grens over en met zulke prijsverschillen per pakje kun je mensen ook geen ongelijk geven.”Limtaco heeft landelijk 44 winkels, waarvan zeker de helft last heeft van de grenseffecten.
Martijn Rijsemus van CIGO in Almelo:“In mijn optiek maakt de overheid een grote denkfout. En in Duitsland lachen ze in hun vuistje. Want ons zuurverdiende geld laten we op deze manier naar Duitsland vloeien. Even tanken en we halen er sigaretten, tabak, alcohol en andere boodschappen en vuurwerk. Met zulke prijsverschillen, met name op producten waar accijns op zit, snijden we onszelf in de vingers. En de overheid doet er niks aan. Sterker nog, ze maken het alleen maar erger door de prijsverschillen nog groter te maken.”
“Wat is slim zaken doen? Zorgen dat je niet duurder bent dan de buurman”, zegt Niels van Elzakker van Primera Hoogerheide (NB).“Als je de prijsverschillen niet in de gaten houdt, prijs je jezelf uit de markt. De belastingen op tabak worden door deze prijsverschillen niet in Nederland afgedragen, dat gaat nu allemaal naar de Belgische staatskas, hoe dom kun je zijn?! Bovendien maken ondernemers in Nederland minder winst, dat is nadelig voor onze economie en de overheid loopt dus ook inkomstenbelasting mis op de omzet die de Nederlandse ondernemer misloopt.”
Prijsverschillen zorgen voor toename van illegale handel
“De recente ontwikkelingen zijn het resultaat van drie factoren: de verhoging van belastingen, waardoor sigaretten en tabak in de Nederlandse markt veel duurder zijn dan in onze buurlanden. Het openen van de grenzen na de lockdown en de opkomst van social media zoals Telegram, waar illegale producten gemakkelijk te krijgen zijn”aldus Sträter.
In 2020 voerde de Nederlandse overheid, om roken te ontmoedigen, de grootste accijnsverhoging ooit door op sigaretten en shag. In andere landen bleef die grote stijging uit.“Wij hopen dat de overheid de negatieve gevolgen van dit beleid inziet. Deze problemen hebben immers vergaande gevolgen voor de winkeliers in de Nederlandse markt. En niet alleen in de grensstreek. Voor Nederlanders is het nu des te aantrekkelijker om even ‘een slof of twee’ in onze buurlanden te halen. Daarnaast kopen steeds meer consumenten hun tabaksproducten in het illegale circuit”, stelt de VSK.“Verhoog net als in Duitsland de accijnzen op een gematigde wijze, verspreid over meerdere jaren. Met grote, schoksgewijze verhogingen werk je smokkel alleen maar in de hand.”
