In Duitsland betalen farmaceutische bedrijven forse bedragen aan organisaties die zich keren tegen het roken. Alleen al Pfizer, een van de grootste farmaceutische bedrijven ter wereld, heeft de Duitse NGO ‘Aktionsbündnis Nichtrauchen’ (Alliantie tegen het roken) in 2005 € 180.000 betaald om op bedekte wijze reclame te maken voor haar producten. Dat blijkt uit vertrouwelijke stukken, die in handen zijn van het Duitse weekblad Der Spiegel. Het geld was volgens Der Spiegel bestemd voor de oprichting van een lobbykantoor in Berlijn. In ruil voor de donatie werd de NGO geacht ‘de belangen van de farmaceutische fabrikant te behartigen’, aldus De Spiegel.
Bij de Aktionsbündnis Nichtrauchen (ABNR) zijn vijftien instellingen aangesloten, waaronder de Duitse medische vereniging, het Duitse kankeronderzoekscentrum in Heidelberg en belangrijke gespecialiseerde verenigingen voor hart- en longartsen.
Zeer controversieel
De donatie is nooit officieel bekendgemaakt, aldus Der Spiegel. ,,Het bedrag duikt op in een interne jaarbalans zonder dat de herkomst is aangegeven.” Volgens een door Der Spiegel aangehaalde toxicologe kan het niet anders dan de toenmalige leden van de ABNR hun goedkeuring aan het ‘projectmiddel’ hebben gegeven, ofschoon uit een destijds gegeven advies blijkt dat ook de leden destijds ‘het aannemen van Pharmageld’ als ‘zeer controversieel’ betitelden.
Uit het artikel in Der Spiegel blijkt dat farmaceutische bedrijven Duitsland in toenemende mate vechten tegen producenten van e-sigaretten. De reden daarvoor is dat de e-sigaret het meest gebruikte hulpmiddel bij het stoppen met roken is. Als zodanig is de e-sigaret concurrerend voor de producten (pleisters, kauwgums en sprays) en medicijnen die de farmaceuten zelf op de markt brengen. De idealistische anti-rooklobby wordt dus via een omweg gebruikt voor commerciële doeleinden. Het weekblad becijfert dat wat dat betreft de financiële belangen van de farmaceuten groot zijn. Alleen al met een geneesmiddel genaamd Champix (dat de behoefte aan nicotine moet onderdrukken) zet Pfizer meer dan een miljard dollar per jaar om. Het bedrijf verdient met dit middel meer dan met Viagra, aldus Der Spiegel.
Ongeloofwaardig
Dat de donatie nooit openbaar gemaakt is, is volgens Der Spiegel volstrekt begrijpelijk, omdat met het aannemen van een bedrag van deze omvang de geloofwaardigheid van de ABNR op het spel zou komen te staan. De organisatie laat in een reactie aan Der Spiegel weten sinds 2009 geen gelden meer aan te nemen van farmaceuten. Diverse van de aangesloten organisaties, doen dat echter wel. Tot vorig jaar hebben diverse leden van de ABNR tonnen aangenomen om hun congressen te kunnen houden. De Duitse vereniging van cardiologen nam in 2018 nog een bedrag van ruim 104.000 euro aan. 84.000 euro daarvan ging op aan het jaarcongres. ,,En ziedaar”, concludeert Der Spiegel: ,,Recentelijk gaf de organisatie nog een persverklaring uit waarin het gebruik van de e-sigaret als middel om van het roken af te komen in twijfel wordt getrokken.”
De concurrentie tussen de farmaceuten en de tabaksindustrie is groot. De e-sigaret is ook in Duitsland het meest gebruikte middel om van het roken af te komen. De Aktionsbündnis Nichtrauchen stelt zich ten aanzien van dit middel zeer kritisch op.
Meer bij Der Spiegel (achter betaalmuur):
Wie Pharmakonzerne gegen die E-Zigarette vorgehen
