Criminele organisaties hebben enorm geprofiteerd van het verkoopverbod van sigaretten in Zuid-Afrika, schrijft David Christianson in BusinessLIVE. De verkoop via de officiële kanalen was vorig jaar vijf maanden lang verboden als onderdeel van overheidsmaatregelen in de strijd tegen het coronavirus. Na het opheffen van het verbod in augustus 2020 heeft de legale markt zich nauwelijks hersteld.
Dat blijkt onder andere uit de cijfers van supermarktketen Spar over het laatste kwartaal van 2020 en het eerste kwartaal van dit jaar. De verkoop van tabak daalde ruim 13% ten opzichte van de periode van vóór de lockdown. Het verlies van marktaandeel aan criminelen heeft Spar bijna 500 miljoen rand (omgerekend 30 miljoen euro) gekost. Landelijk kost de groei van de illegale sigarettenhandel de fiscus ongeveer 8 miljard rand (€ 472 miljoen).
Een pakje clandestiene sigaretten kost ongeveer de helft van een regulier pakje, omdat er geen accijns over is betaald. Rokers blijven, nu de legale verkoop weer is toegestaan, hun toevlucht zoeken tot goedkope illegale tarieven. Volgens BusinessLIVE wijst onderzoek uit dat niet meer dan vijf procent van de Zuid-Afrikaanse rokers gestopt is met roken, en dat 90% van de ondervraagden toegeeft illegale sigaretten te kopen.
De grenzen met buurlanden Mozambique en Zimbabwe worden slecht bewaakt. Uit recent onderzoek naar de internationale drugshandel blijkt al dat Zuid-Afrika een voorkeursroute is naar de Europese en Australische drugsmarkten. Dit gegeven vergemakkelijkt ook de illegale handel in sigaretten en alcohol. De meeste illegale sigaretten die in Zuid-Afrika worden verkocht, zijn afkomstig uit Zimbabwe.
Lees het hele artikel op BusinessLIVE:
From bad to worse: data suggests half of SA’s cigarette market is now illegal
