Tabaksbedrijven en de Europese Commissie zijn het oneens over de praktische waarde van het door de EU ingevoerde Track & Trace systeem voor tabaksproducten. Hiervan was het oorspronkelijke doel om illegale handel tegen te gaan.
Volgens een jaarlijks KPMG-rapport, gefinancierd door de tabaksbedrijven, stijgt het gebruik van illegale tabak in de EU. Zie als volgt in 2021 met 3,9 %, oftewel 1,3 miljard sigaretten, daarvoor in 2020 een groei van 2,3 %.
Als onderdeel van de Tobacco Product Directive (TPD) voerde de Europese Commissie in 2017 een traceersysteem in. Dit systeem zou volgens de toenmalige commissaris voor Volksgezondheid, Vytenis Andriukaitis, helpen bij de bestrijding van illegale handel.
“De EU heeft een grote stap voorwaarts gezet in de strijd tegen de illegale handel in tabaksproducten”, zegt de voormalige commissaris.
De huidige commissaris voor Volksgezondheid, Stella Kyriakides, zorgde voor verwarring op een parlementaire vraag. Onderwerp was de de rol van het traceersysteem. “Het systeem verzamelt informatie die uitsluitend betrekking heeft op de wettelijke toeleveringsketen van tabaksproducten. Dit is inclusief sigaretten en tabak voor eigen gebruik, momenteel de enige twee categorieën tabaksproducten die door het systeem worden gedekt. Het systeem verstrekt geen informatie over de illegale handel in deze producten”, zei Kyriakides.
Peter van Der Mark, secretaris-generaal van de European Smoking Tobacco Association (ESTA), zei dat het idee van de Commissie achter track & trace juist was om afwijkingen van de legale naar de illegale toeleveringsketen te identificeren.
Commentaar gevend op het verhaal van Kyriakides, zei hij: “De reden dat de Commissie nooit enige evaluatie van het systeem heeft uitgevoerd en nooit concrete informatie over de resultaten heeft gecommuniceerd. Dit is waarschijnlijk omdat er niets is om trots op te zijn. De Commissie beseft nu dat de veronderstellingen waarop het systeem was gebaseerd, onjuist waren”.
“Ondertussen gaan illegale producenten en smokkelaars in heel Europa nog steeds ongestoord hun gang. En gaan ze door met hun zeer lucratieve ‘zaken’. Terwijl verschillende kleine Europese ondernemingen de deuren al hebben moeten sluiten”, voegde hij eraan toe.
Volgens Van Der Mark werkt het systeem niet omdat het ‘uitgesproken doel’ was om illegale handel te beteugelen.
“In 2021 alleen al zijn bijna 100 illegale tabaksbedrijven ontmanteld binnen de EU. Dus illegale productie in de EU zelf neemt toe. Er is weinig aanwijzing dat illegale handel is verminderd sinds Track & Trace werd opgericht.“
ESTA stelt dat een regelmatige, maar gematigde verhoging van accijns, zoals in Duitsland gebeurt, de beste manier is om illegale handel tegen te gaan.
Lees het hele artikel verder op euractiv.com
