Mensen moet het recht hebben om ongezonde keuzes te maken. Af en toe een duwtje in de goede richting kan geen kwaad als het op gezond leven aankomt, maar het moet geen dwang worden. Dat is de strekking van opinieartikel in De Telegraaf, waarin de Groningse socioloog Jacob Dijkstra stevige vraagtekens zet bij de neiging van de Nederlandse overheid om alles wat ongezond heet te zijn – zoals roken – te willen reguleren aan de hand van verboden of een (financieel) beleid dat gericht is op ontmoediging ,,Ik ben heel huiverig voor ingrijpen in de privésfeer van mensen”, aldus Dijkstra. ,,Wanneer je mensen gaat verplichten tot bepaald gedrag of ze ervoor gaat straffen, kom je al snel aan de fundamenten van onze vrije, liberale en rechtvaardige samenleving.”
Om haar doelstellingen te behalen, probeert de overheid mensen hun pleziertjes te ontnemen, schetst Dijkstra in het stuk. ,,Daar moet je niet licht over denken. Daar komt bij: hoe meer maatregelen je neemt om een gezonde leefstijl af te dwingen, hoe meer je ongezonde keuzes stigmatiseert. Willen we een wereld waarin een gezonde elite neerkijkt op een – in hun ogen – ongezonde onderklasse?”
Afgezien van de vraag of je met verboden en belastingmaatregelen de onderliggende problemen niet negeert, kan overheidsingrijpen ontaarden in een toenemende tweedeling in de maatschappij, betoogt de Groningse universitair hoofddocent. ,,Het is bekend dat mensen uit lagere sociale klassen ongezonder leven: ze kampen vaker met overgewicht, en roken en drinken gemiddeld meer dan mensen met een hoger inkomen en hogere opleiding. Helpt het dan om de accijns op tabak en alcohol te verhogen?”
Meer bij De Telegraaf:
’Gun elkaar ook ongezonde keuzes’