Dat Nederlandse Douane heeft haar jaaroverzicht 2020 uitgebracht. Daarin staat dat de grenzen tussen de ‘gewone’ maatschappij en de georganiseerde criminaliteit steeds meer vervagen.
Ondermijnende criminaliteit, ook wel ondermijning genoemd, staat voor een onder- en bovenwereld die steeds meer met elkaar verweven zijn. Ondermijning wordt vaak in één adem genoemd met de georganiseerde drugscriminaliteit. Maar er zijn ook andere vormen van criminaliteit die de samenleving ontwrichten, vertelt douanemedewerkster Laura Verborg. “Bijvoorbeeld mensenhandel, wapenhandel, witwaspraktijken of fraude met accijnsgoederen [zoals tabak, red.]”
Ongewenste zaken tegenhouden
De Douane levert een belangrijke bijdrage aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit. “We zijn natuurlijk geen opsporingsinstantie. Wat we wél zijn, is poortwachter aan de grens van de Europese Unie. Daar houden we ongewenste zaken tegen. En we voorkomen dat bepaalde goederen, zoals synthetische drugs, naar buiten gaan”, zegt Verborg.
De Douane deed in 2020 meer dan 2 keer zoveel zogenoemde ‘risicogerichte’ controles. Er wordt niet alleen meer, maar vooral ook slimmer gecontroleerd. Niet alleen met speurhonden en innovatieve scan- en detectietechnologieën, maar ook met zelfdenkende software en algoritmes.
Integrale aanpak
Verborg: “We hebben ook allerlei bevoegdheden voor het controleren van goederen. We kunnen bijvoorbeeld in schepen, vliegtuigen, containers en koffers kijken om ons werk te doen. De politie en de Marechaussee mogen dat alleen doen als ze denken dat er een strafbaar feit is begaan. Die beperking hebben wij niet. Dat geeft ons een hele goede uitgangspositie, waarmee we een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de samenwerking.”
Multidisciplinair Interventie Team
De Douane is onderdeel van het Multidisciplinaire Interventie Team, het MIT. Net als het Openbaar Ministerie, de politie, FIOD, Belastingdienst en Koninklijke Marechaussee. Deze samenwerking is in 2020 opgericht op initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid, dat veel extra geld heeft vrijgemaakt voor een steviger aanpak van ondermijning. Het MIT is nog in opbouw. Uiteindelijk moet het een team worden met zo’n 300 tot 400 medewerkers.
Het bijzondere aan dit team: het richt zich op de verstoring van criminele processen. Verborg: “Daarbij kijken we niet alleen naar de kopstukken en de handlangers. Maar juist veel breder: van welk systeem maakt zo’n criminele organisatie gebruik?” Koster vult aan: “Met een team van rechercheurs, douaniers en intelligence-mensen onderzoeken we hoe we dit soort netwerken voor langere tijd en in de volle breedte onschadelijk kunnen maken.”
Lees het hele jaaroverzicht 2020 van de Douane.
