“Daar loopt hij. Kom op, filmen, filmen, filmen!” Vanuit een Opel wordt door geblindeerde ramen gefilmd. De plaats van handeling lijkt zo onschuldig: Zaandam. “Kijk hier gaat hij naar binnen. Nee daar, daar!’’
Het gaat hier over de illegale verkoop van spotgoedkope Bulgaarse sigaretten, die door een privé detective wordt blootgelegd. De transactie vindt plaats op een parkeerterrein dat de verkoper zelf voorstelde. Het betreft volgens de detective een serieuze tussenhandelaar. “Hij heeft voorraad. Op Telegram biedt hij gewoon volle dozen aan. In een doos gaan meestal 50 sloffen, oftewel 500 pakjes sigaretten’’, vertelt de particuliere detective. Hij is ingehuurd door de Nederlandse tabaksindustrie. Ook al weet de handelaar het nog niet, dit is het einde van zijn bijverdiensten.
In een vertrouwelijk gesprek vertelt de privédetective dat deze onlangs afgeronde zaak werd uitgevoerd door een handlanger. De detective wil anoniem blijven vanwege zijn werk. De plek waar de deal plaatsvond, bleek dicht bij het woonadres van de handelaar. “Het lukte om een observatie te doen vanuit een camera auto. Zo kwamen we ook uit bij de garagebox waar hij de dozen met Bulgaarse sigaretten bewaarde’’, zegt de detective met trots. Niet altijd slaagt een observatie. ‘’We hebben het in dit geval over type straatschoffie. Opletten en scherp zijn is ze met de paplepel ingegoten. Jij kunt een zwarte Opel onopvallend vinden, als zij dezelfde auto twee keer op een dag zien, vinden ze het verdacht.’
Nu beschikt hij over een busje als observatievoertuig. “Met achterin een fiets. Soms neem ik de hond mee. Zo kan ik makkelijk afwisselen en val ik minder op. Een petje helpt ook.’’ De Zaanse zaak is rond met de naam van de verdachte, zijn signalement, woonadres en de opslaglocatie. Nu kan het dossier over worden gedragen aan de douane.
Dat het om Bulgaarse sigaretten gaat is niet gek. In het Oost-Europese land kost een pakje nog geen € 3. Dit is de laagste prijs is de Europese Unie. In de omgeving van Haarlem wordt er via een chatdienst Telegram op dit moment € 40 gevraagd voor 10 pakjes Marlboro. In Zaandam ging het om namaak, legt de privédetective uit. “Kan niet anders. Wij betalen € 27,50 per slof.’’ Vroeger werden illegale sigaretten aangeboden via Marktplaats en Facebook, maar deze platforms geven tegenwoordig geen toegang meer tot de zwarte markt, zegt Jan Hein Sträter, directeur van VSK, de brancheorganisatie van de tabaksindustrie van ons land. “Telegram is Russisch, die vinden het wel best.’’
Via het Chinese TikTok worden ook illegale sigaretten verkocht. Nederland is vergeven van de illegale sigaretten en dat is niet overdreven om te concluderen. Deze sigaretten zijn niet alleen bedoeld voor de Nederlandse roker. Ze worden ook doorverkocht aan landen waar de overheid sigaretten nóg duurder heeft gemaakt, zoals het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Ons land wordt hoe dan ook steeds belangrijker als producent van illegale sigaretten.
Geheime illegale sigarettenfabrieken worden ondergebracht in loodsen op bedrijventerreinen of in afgelegen boerderijen. Dit kan je vergelijken met drugslabs. Net als drugslabs heeft de illegale fabriek ook een beperkte houdbaarheidsdatum. Na 3 à 4 maanden produceren wordt alles ingepakt om naar een andere locatie te gaan. Op 31 maart werd in Herkenbosch de grootste geheime fabriek ooit opgerold. Later die week was het raak in Swalmen en Baexem. En in augustus werd er nog een fabriek ontdekt in een paardenstal in Weert.
Voor Europees opererende criminelen maakt het niet uit of zij geld verdienen met onder andere drugs, wapens of sigaretten. Alles wat geld oplevert is goed. Voor een sigarettenrollerij zijn de juiste machines van belang. De import van die machines is lastig door een vergunningsplicht.
Maar even Googelen en je hebt een machine gevonden. 2500 sigaretten per minuut kun je produceren met een low budget machine. Daar kan een zeecontainer mee gevuld worden. Daar passen zo 50.000 duizend pakjes in, of wel 10 miljoen sigaretten, rekende Sträter onlangs uit.
Het gespecialiseerde FIOD team tegen sigarettenfraude heet ‘Smoke’, zij werken nauw samen met de douane en het openbaar ministerie. Het team van Smoke gaat alleen voor de grote zaken; een klus van 100.000 illegale sigaretten gaan zij niet aan. Het gaat om onderzoeken die leiden tot een fabriek die meer dan een miljoen sigaretten per dag produceert.
Regelmatig wordt er bij toeval een illegale sigarettenfabriek opgerold. Afgelopen september gebeurde dat nog in Almere. De gemeente deed een controle bij een bedrijvenloods, waar de gemeente illegale bewoning vermoedde. Het bleek een illegale sigarettenfabriek te zijn. Niemand was aanwezig, maar de loods stond vol met machines. In zo’n fabriek heb je meestal ook een ‘arbeidshotel’. Voor een man of 10 is dat een huis gedurende de productiemaanden. Eten, drinken, douchen, chillen en slapen gebeurt allemaal in de zoete tabakslucht.
Vaak zijn het mannen uit Oost-Europa, met name Oekraïners en Polen. Zij hebben de kennis om de machines in elkaar te zetten en te bedienen. Als de locatie wordt opgedoekt, gaan ze weer terug naar hun gezin. De straf is niet hoog. Als je gesnapt wordt, zal de straf zal meevallen. In Nederland is er dan sprake van een accijnsfeit en daar staat maximaal 4 jaar cel op. Bij een eerste overtreding zit je een fractie daarvan vast. Ter vergelijking: op cocaïnehandel staat 12 jaar.
Machines worden van China naar Europa verscheept. Voor criminelen die het smokkelen tot in de puntjes beheersen, is dat geen punt. Een sigarettensmokkelaar uit Schagen gaf vorig jaar prijs hoe zoiets in zijn werking gaat. ‘’Die container [met 10 miljoen] sigaretten kost 120.000 euro. Daar komt bij 150.000 euro voor de douane. Ja anderhalve ton per container, om ‘m door te laten. Maar dan heb je nul risico, hij gaat nooit op rood, nooit.”
Lees het hele artikel op Limburger.nl
Nederland is vergeven van de illegale sigaretten
