De oproep van ziekenhuizen, artsen en kankerpatiënten is om direct te stoppen met de verkoop van sigaretten in tankstations, supermarkten en gemakszaken. Maar dit gaat samen met ongewilde neveneffecten, zegt Jan Hein Sträter, directeur van de branchevereniging tabak. “In Apeldoorn, Deventer en Zwolle komt gemiddeld 32% van sigaretten en shag al uit het buitenland.” Dit schrijft de Stentor.
Ziekenhuizen, artsen en andere organisaties riepen vorige week op om per direct te stoppen met het verkopen van sigaretten in tankstations, supermarkten en gemakszaken. De oproep is goed bedoeld, maar de verkoop van tabak stoppen veroorzaakt meer problemen dan dat het oplost.
Het Trimbos Instituut stelde al eerder dat het verlagen van het aantal verkooppunten niet zal leiden tot het dalen van het aantal rokers. Uit een recent onderzoek van bureau SEO in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid blijkt dat het bovendien zal leiden tot onbedoelde neveneffecten: honderden faillissementen, toename van grensverkoop, verdere verzwakking van de positie van winkeliers in grensstreken en buitenstedelijke gebieden en illegale handel.
Het gevolg van de grootste accijnsverhoging ooit op sigaretten en shag (2 jaar geleden) is dat rokers massaal sigaretten kopen over de grens. Over één op de vijf gerookte sigaretten is in Nederland geen accijns of btw betaald. Het verlies loopt inmiddels op tot meer dan € 1 miljard voor de Nederlandse schatkist. Dit bedrag had kunnen dienen voor overheidsdoelen als preventie van jeugdroken, het geven van een goede voorlichting en het voortbestaan van winkels en bedrijven.
Zorgen voor de toekomst
Vooralsnog zijn er voor 2023 en 2024 alweer accijnsverhogingen bekend gemaakt. Tabakwinkeliers maken zich grote zorgen voor de toekomst. Gelderland heeft 181 zaken en Overijssel heeft er 110. Ondernemers hebben de afgelopen jaren hun omzet al met 30 % zien dalen, als gevolg van de prijsverschillen en de coronamaatregelen. Naar schatting zullen 700 winkeliers in heel Nederland failliet gaan, als tabak geheel uit de schappen wordt gehaald.
“Met grote prijsverhogingen en minder verkooppunten jaagt de overheid mensen de grens over of het illegale circuit in”, zegt Jan Hein Sträter.
Het is onredelijk om ondernemers te vragen om te stoppen met tabaksverkoop voor de volksgezondheid. De ondernemers zouden dan hun individuele belang moeten opgeven voor een algemeen belang.
Vorig jaar heeft Duitsland gekozen voor een meerjarenaccijnsplan. Met dit plan zijn de prijzen voor sigaretten tot 2026 lager dan in Nederland. In steden als Deventer, Zwolle en Apeldoorn ligt het percentage van sigaretten en shag dat uit het buitenland afkomstig is, op 32%. Dit blijkt uit onderzoek van WSPM.
Steeds meer mensen kopen tabaksproducten via het illegale circuit, zoals via Telegram. Op deze app is geen toezicht en bestaan er geen wettelijke restricties. Hopelijk ziet de overheid de negatieve gevolgen van het beleid van nu in.
Lees het hele artikel verder op Destentor.nl (abonnement vereist)
